ورق فومیزه پی وی سی (PVC) یک ماده با کیفیت بالا و یکی از ارزشمندترین مواد شیمیایی ساخته شده می‌باشد که به دلیل شکل‌پذیری استثنایی خود، یکی از مواد پرکاربرد در صنایعی مانند صنایع ساختمانی و دکوراسیون است. کار با این ماده آسان است و به راحتی می‌توان آن را اره کرد، برش داد، سوراخ کرد یا برای رفع نیازها و کاربردهای متعدد از آن استفاده نمود. ورق فومیزه پی‌وی‌سی مزایای زیادی از جمله مقاومت در برابر ضربه، استحکام بالا، دوام عالی، مقاومت در برابر رطوبت، مقاومت در برابر خوردگی و مقاومت در برابر انتشار آتش دارد. این موارد ذکر شده، نشان‌دهنده مقاومت ورق‌های فومیزه در برابر انواع شرایط آب و هوایی سخت است.
امروزه ورق‌های فومیزه PVC به دلیل عدم تاثیرات مخرب زیست محیطی بسیار محبوب شده‌اند و جایگزینی عالی برای موادی مانند MDF، چوب یا آلومینیوم به حساب می‌آیند. این مواد در مقابل اشعه ماوراء بنفش و UV نیز مقاوم‌اند و می‌توانند تا 40 سال در محیط بیرون، بدون آسیب‌دیدگی دوام بیاورند.
ورق‌های فومیزه PVC برای ساخت کابینت، کمد، تابلو، پروژه‌های صنایع دستی و... استفاده می‌شود. فضاهای نمایشگاهی نیز از کاربردهای ورق‌های فومیزه بی‌بهره نیستند. از آنجایی که فوم‌های PVC دارای وزن
سبک است و کار با آن آسان می‌باشد، ساخت و نصب غرفه‌های نمایشگاهی، ویترین‌ها و تجهیزات ساخته شده از این ماده آسان‌تر است. نکته جالب‌تر این است که سطح ورق‌های فومیزه پی وی سی به گونه‌ای است که به راحتی چاپ دیجیتال را می‌پذیرد. این ماده را می‌توان به راحتی با استفاده از ابزارهای مختلف مانند اره برقی یا اره مویی، تیغه دندانه‌ریز و یا حتی چاقوی معمولی استیل برش و شکل داد.
اما به طور کلی می‌توان گفت ورق‌های فومیزه PVC از قابلیت برش‌پذیری بالایی برخوردارند اما روش‌های برش ورق‌های فومیزه PVC بسته به ضخامت ورق‌ها متفاوت است. در ورق‌های نازک‌تر، برای ایجاد برش باکیفیت بالا نیازی به ابزار برقی نیست، اما برای برش ورق‌های ضخیم‌تر به استفاده از ابزار برقی نیازمندیم. هنگام برش ورق‌های پی وی سی به روشی که در هنگام برش چوب وجود دارد، ایجاد تراشه و همچنین تشکیل لبه‌های ناهموار، از جمله مشکلاتی است که تا حدودی اجتناب از آن امکان‌پذیر نیست.
در ادامه با انواع تجهیزات و روش‌های برش ورق فومیزه بیشتر آشنا می‌شویم:
فهرست این مقاله
چاقوی داغ
چاقوی کاربردی تیغه بلند
چاقوی X-Acto
سیم برش داغ
اره برش فوم
دستگاه دورکن
دستگاه پانل‌بر یا برش کات
اره فارسی‌بر
اره عمودبر برقی
دستگاه سی ان سی
اره دستی
اره کمانی
اره ژاپنی
اره مویی
اره دیسکی پرتابل
اره دیسکی کارگاهی
دریل برقی
دستگاه مولتی کاتر
دستگاه برش لیزری
چاقوی کاربردی تیغه بلند
چاقوی کاربردی با تیغه بلند یکی از ابزارهای پرکاربرد برای برش فوم و ورق‌های فومیزه است. این دستگاه، نیاز ویژه‌ای به توانایی فیزیکی بالا دارد و از طرفی، برای سطوح با سختی بالا نیز نامناسب است. برای جلوگیری از ایجاد لبه‌های ناهموار لازم است از یک تیغه صاف بدون دندانه یا با دندانه‌های ریز استفاده نمود. وارد کردن مقداری فشار بر روی ورق فومیزه نیز برای جلوگیری از لغزش ضروری است. از طرفی لازم است برش با یک حرکت صاف و با زاویه 45 درجه صورت بگیرد.
قابلیت تنظیم عمق برش، تعویض آسان تیغه، قابلیت استفاده برای ضخامت‌های مختلف ورق فومیزه و هزینه پایین و مقرون به صرفه از مزایای کار با این دستگاه برش است.
چاقوی داغ
هنگامی که یک چاقوی تیغه بلند نتواند ورق فومیزه را برش دهد، ممکن است نیاز به نیروی بیشتر برای برش اهمیت پیدا کند. در این شرایط یک چاقوی داغ که همانند چاقوی کاربردی تیغه بلند که برای برش ضخامت‌های مختلف ورق فومیزه کاربردی است؛ می‌تواند یکی از گزینه‌های انتخابی ما برای برش ورق PVC باشد. قابلیت استفاده آسان و همچنین قابلیت استفاده برای مصارف شخصی یا صنعتی از مزایای این دستگاه برش است؛ اما نیاز به منبع انرژی (برق) برای کار می‌تواند محدودیت‌هایی در حین کار ایجاد نماید.
چاقوی داغ
چاقوی X-Acto
چاقوی برش فوم X-Acto یک ابزار کاربردی جهت برش سریع و دقیق ورق‌های فومیزه است. همچنین با این وسیله می‌توان پارچه‌های ظریف، کاغذ، ورق‌های نازک فلزی، پلاستیک و سایر مواد این‌چنینی را برش داد. این کاتر به صورت ارگونومیک طراحی شده است تا برای برش سریع و در عین حال دقیق مواد مناسب باشد. کاتر X-Acto برای برش در هر دو زاویه 45 و 90 درجه طراحی شده است و به گونه‌ای است که می‌توان عمق تیغه‌ها را با توجه به نیاز برش تنظیم نمود.
این چاقو برای برش ورق‌های فومیزه با ضخامت کم مانند ورق فومیزه 3 میل و برای انجام کارهایی نظیر ساخت ماکت و مدل‌سازی قابل استفاده است.
چاقوی برش فوم X-Acto
سیم برش داغ
سیم برش داغ به گونه‌ای طراحی شده است که می‌تواند تنوعی را در روش برش ایجاد کرده و برای تولید مصنوعات و برش‌های پیچیده عالی باشد. در این روش برش، از طریق سیمی که به جریان برق متصل است صورت گرفته و موجب ذوب شدن و برش فوم‌های PVC می‌گردد. استفاده از این روش موجب سرعت و دقت بالا در برش خواهد شد. سیم برش داغ علاوه بر قیمت مناسب، سرعت و دقت بالایی را به همراه دارد و می‌توان برش با کیفیتی را با استفاده از این دستگاه انجام داد، اما برای مصارف صنعتی و ورق‌های بزرگ نامناسب است.
سیم برش داغ
اره برش فوم
در طرف مقابل ابزارهای دستی، یک اره برش فوم قرار دارد. این ابزار در مواقعی به کار می‌رود که به برش مقادیر زیادی ورق فومیزه ضخیم نیاز است. یک اره برقی ورق فومیزه می‌تواند ساعت‌های بی‌شماری را به برش بپردازد. به دلیل حرکت سریع و پرقدرت تیغه‌های دندانه‌دار، ورق‌های برش داده شده لبه‌های صافی خواهند داشت. از ویژگی‌های برش با این دستگاه، استفاده از سرعت برش بالا است. اره باید دارای قابلیت استخراج گرد و غبار و تراشه نیز باشد. اره‌های مدور برای ورق‌های فومیزه 3 میلی‌متر و ضخیم‌تر استفاده می‌شود. این سیستم، برای برش ورق‌های فومیزه ضخیم و پروژه‌های بزرگ مناسب است؛ اما هزینه بالا و دشواری تعویض تیغه‌ها جزء معایب این دستگاه به حساب می‌آیند.
نکته‌ای که قابل تامل است این است که هنگام برش ورق‌های فومیزه PVC با اره مدور، سعی گردد از تیغه‌ای با حدود 32 دندانه استفاده شود. تیغه‌هایی که دندانه‌های بیشتری دارند، گرمای بیشتری نیز تولید می‌کنند؛ در حالی که اگر از تیغه‌هایی با دندانه‌های کمتر استفاده شود، تیغه‌ها تمایل به شکستن ورق‌های فومیزه دارند. اگر تیغه 32 دندانه در دسترس نبود، تیغه‌ای که دندانه‌هایی در این حدود داشته باشد، بهترین برش را ارائه خواهد نمود.
دستگاه دور کن
دستگاه دور کن MDF از جمله دستگاه‌های سنگین در صنایع چوب به شمار می‌رود. این دستگاه مختص ام دی اف نیست و برای انواع دیگر چوب و نئوپان نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این وجود، به دلیل رشد روز افزون محصولاتی که با ام دی اف ساخته می‌شود، این دستگاه در برش ام دی اف کاربرد فراوانی دارد. دستگاه دور کن در برش انواع صفحات، دادن زاویه به لبه‌ها و گونیا کردن آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. تقریباً می‌توان گفت که ساخت محصولات عمده تولید شده از ام دی اف، نئوپان، فومیزه و ... بدون استفاده از دستگاه دور کن ام دی اف امکان پذیر نیست.
اره دور کن
دستگاه پانل‌بر یا برش کات
در کارگاه‌ها و کارخانه‌های چوب، جهت برش دقیق و در تعداد بالا از دستگاه‌های زیادی استفاده می‌شود که یکی از آن‌ها دستگاه پانل‌بر چوب یا برش کات است. دستگاه پانل‌بر را می‌توان مشابه دستگاه دورکن دانست، با این تفاوت که دقت و سرعت عمل آن در مقایسه با دورکن بیشتر است. دستگاه پانل‌بر برای کارخانه‌ها و کارگاه‌هایی که تعداد برش آن‌ها در روز بسیار بالا است، ایده‌آل است. همچنین ممکن است در کارگاه شما میزان برش و تعداد در اولویت نباشد اما دقت بسیار بالایی برای برش نیاز باشد. در این صورت دستگاه پانل بر انتخاب درستی براش شما خواهد بود.
دستگاه پانل بر
اره فارسی‌بر
برش‌های تحت زاویه در چوب کاربرد بسیار وسیعی در صنایع دارند، بنابراین اگر علاوه بر برش صاف به برش تحت زاویه در چوب نیاز باشد، بهترین گزینه استفاده از دستگاه اره دیسکی فارسی‌بر است. استفاده ازاین ابزار برای ایجاد برشی با زاویه 45 درجه روی قطعه کار است که در اصطلاح به آن کنج گفته می‌شود. زوایای دیگر مثبت و منفی 45 درجه را نیز می‌توان با استفاده این اره ایجاد نمود. اره فارسی‌بر یک تیغه گرد شکل دارد که با شتاب خیلی بالایی می‌چرخد و می‌تواند کمی خطرناک باشد. بنابراین برای کار با این دستگاه استفاده از تجهیزات ایمنی لازم و ضروری است.
اره فارسی‌بر
اره عمودبر برقی
یکی از پر کاربردترین ابزارهای برش سفارشی و انحنادار در تخته‌های چوب، ام دی اف، ورق‌های فومیزه و حتی پلی‌کربنات‌ها، استفاده از اره عمود بر است. در این دستگاه برش تیغه‌های برش بسته به قطعه کار متفاوت است و نیاز است برای برش هر نوع ماده از تیغ اره مخصوص آن ماده استفاده شود. از طرفی سایز تیغه اره‌های عمودبر با توجه به نوع ماده و عمق برش می‌تواند متفاوت باشد. روش کار این دستگاه به این صورت است که تیغه این اره، بر روی سطح قطعه کار در جهت بالا و پایین حرکت می‌کند و هنگام بالا آمدن برش را انجام می‌دهد. اره عمود بر علاوه بر برش‌های عمودی، برش‌های تحت زاویه را نیز انجام می‌دهد.
اره عمودبر برقی
دستگاه سی ان سی (CNC)
یکی دیگر از روش‌های برش ورق فومیزه استفاده از دستگاه CNC ورق فومیزه و ام دی اف است. این دستگاه سی ان سی، برای برش و فرزکاری MDF و ورق فومیزه بهینه‌سازی شده است. به خاطر ابعاد میز کار این دستگاه (190*370 سانتی‌متر) می‌توان ورق‌های بزرگ را به صورت یک تکه روی آن قرار داده و برش یا تراش بر روی آن انجام داد. ویژگی‌های مختلف دستگاه CNC موجب افزایش سرعت عمل در کار و افزایش راندمان خواهد شد.
دستگاه سی‌ان‌سی
اره دستی
یکی از ابتدایی‌ترین روش‌ها برای برش چوب استفاده از اره دستی است، بی شک یکی از ابزارهایی که باعث تغییر سبک زندگی امروزه انسان‌ها شده است اره‌های دستی می‌باشد، اره‌های دستی در حال حاضر نسبت به گذشته به دلیل صرف انرژی زیاد برای برش کاربرد کمتری دارند و بیشتر در مصارف خانگی و کارهای سبک کاربرد دارند.
اره دستی
اره کمانی
اره کمانی یکی از انواع مختلف اره است که در برش‌کاری ورق‌های فومیزه، چوبی، فلزی، پلکسی گلاس، پلاستیکی، لوله و پروفیل و صفحات فشرده ام دی اف کاربرد فراوانی دارد. ساختار این محصول متشکل از یک بدنه فلزی و دو فک است که یکی از این فک‌ها متغیر است؛ یعنی هنگام تعویض تیغ اره سرجای خودش به جلو و عقب حرکت می‌کند و فک دیگر کاملا ثابت است. این دستگاه برش بهترین جایگزین برای اره‌های دستی است و نسبت به اره‌های دستی وزن کمتری دارند و به انرژی بسیار کمتری برای برش احتیاج نیازمندند.
اره کمانی
اره ژاپنی
یکی از بهترین روش‌ها برای برش دستی ورق فومیزه، استفاده از اره ژاپنی می‌باشد. تیغه اره‌های ژاپنی بسیار نازک بوده و از فولاد آبدیده ساخته شده‌اند. وزن و ضخامت بسیار کم تیغ اره‌های ژاپنی علاوه بر کاهش انرژی برشی باعث ایجاد سطح مقطع بسیار صاف و تمیز در قطعه برش داده شده خواهد شد.
اره ژاپنی
اره مویی
تیغه بسیار نازک و طراحی U شکل اره‌های مویی باعث شده که به یکی از پرطرفدارترین ابزارآلات برش چوب و ورق فومیزه تبدیل شود. از اره‌های مویی می‌توان برای برش ورق‌هایی که نیاز به انحنا و اشکال پیچیده دارند استفاده نمود. تیغه، اره های مویی دارای طول عمر بسیار زیادی هستند و فقط در صورتی که به صورت اشتباه در دست قرار گرفته شوند شکسته خواهند شد.
اره مویی
اره دیسکی پرتابل
اگر نیاز به برش سفارشی و انحنادار نباشد و تنها یک برش صاف مدنظر باشد، شاید استفاده از اره دیسکی پرتابل بهترین گزینه برای برش به حساب بیاید. اره‌های دیسکی پرتابل از لحاظ عملکرد و سرعت برش بهترین گزینه برای برش‌های صاف در ورق‌های فومیزه، تخته‌های چوب و ام دی اف و تخته‌های چند لایه هستند. در استفاده از اره دیسکی پرتابل برای برش ورق فومیزه باید به استفاده از تیغ اره مناسب ورق فومیزه نیز توجه داشته باشید.
اره دیسکی پرتابل
اره دیسکی کارگاهی
بهترین روش برای برش های‌طولی و عرضی (Ripping, Crosscutting) تخته‌های فومیزه، چوب، ام دی اف و تخته های چند لایه در تیراژ بالا، استفاده از دستگاه اره دیسکی رومیزی یا همان کارگاهی می‌باشد، دستگاه های اره دیسکی کارگاهی برخلاف دستگاه‌های اره دیسکی پرتابل قابلیت حمل ندارند اما یک ابزار کاملاً کاربردی و مورد نیاز برای کارگاه‌های برش و کابینت‌سازی محسوب می‌شوند.
اره دیسکی کارگاهی
دریل برقی
در حالت ایده‌آل از اره برای برش ورق‌های فومیزه و چوب استفاده می‌شود و دریل هم عملیات سوراخ‌کاری قطعه را انجام می‌دهد. اما می‌توان با استفاده و نصب آداپتورهای مخصوص، از ابزار دریل به صورت اره عمودبر، اره دیسکی، اره مویی و … استفاده شود. این آداپتورها معمولا دارای دسته ارگونومیک بوده تا کار کردن با ابزار و جابه‌جا کردن آن را برای کاربر آسان کنند. به کمک این اداپتورها می‌توان از دریل به صورت اره و برای برش ورق فومیزه، چوب و فلز استفاده کرد. طراحی ساختار مکانیکی این آداپتورها به‌گونه‌ای است که باعث می‌شود راندمان و کارایی ابزار بیشتر شود که موجب صرفه‌جویی در زمان و انرژی هم خواهد شد. عمده استفاده از دریل برای برش دایره‌هایی به قطر 5/2 سانتی‌متر یا بیشتر است که با استفاده از مته گردبر انجام می‌شود.
برش با دریل برقی
دستگاه مولتی کاتر
دستگاه‌های مولتی کاتر یا همان اره‌های نوسانی در گذشته بیشتر مورد استفاده صنایع پزشکی بوده‌اند، اما در حال حاضر جایگاه ویژه‌ای در صنایع چوب و ورق‌های PVC پیدا کرده‌اند. دستگاه‌های مولتی کاتر با توجه به وزن بسیار کم و طراحی ویژه تیغه‌ها (حرکت نوسانی) ابزاری بسیار مفید و کاربردی برای برش‌هایی که در فضاهای تنگ و گوشه قرار گرفته‌اند می‌باشد.
دستگاه مولتی کاتر
دستگاه برش لیزری
در مقابل روش‌های سنتی برش ورق‌های فومیزه PVC، چوب و ام دی اف، برش لیزری از دقت و سرعت بسیار بیشتری برخوردار می‌باشد به طوری که قادر است سخت‌ترین طرح‌های منحنی را نیز به راحتی و با سرعت بالا برش دهد. جزئیاتی که در برش لیزری چوب بدست می‌آید حتی با استفاده از دستگاه CNC نیز قابل برش نیست. سرعت دستگاه برش لیزری نیز نسبت به دستگاه CNC بسیار بالاست که استفاده از این دستگاه را برای انجام کارهای عمده به صرفه کرده است.
دستگاه برش لیزری