با انواع روکش چوب و فومیزه بیشتر آشنا شوید

چرا روکش؟

از روکش‌ها برای پوشش انواع اوراق فشرده چوبی مثل نئوپان، ‌تخته لایه، تخته فیبر و MDF و یا ورق‌های فومیزه و انواع پانل استفاده می‌شود. از آنجا که ورق‌های فومیزه هم مانند ورق‌های ام‌دی‌اف و نئوپان به شکل خام ظاهری ساده و غیر جذاب دارند برای تنوع و زیبایی بیشتر نیاز به روکش شدن دارند. ورق‌های پی وی سی در کارخانه به رنگ سفید تولید و عرضه می‌شوند. اما در دکوراسیون داخلی طرح و رنگ اهمیت زیادی دارد و گاهی لازم است رنگ کمدها و کابینت‌ها و ... با بقیه اجزا دکوراسیون هماهنگ باشند. برای همین ورق پی وی سی روکش‌دار در طرح و رنگ‌های مختلف PVC طرح چوب، پی وی سی طرح سنگ، ورق پی وی سی هایگلاس و مات و یا با تکسچرهایی مانند یتن و پارچه و ... ساخته می‌شود.

اگرچه می‌توان این ورق‌ها را رنگ کرد اما معمولا پروسه رنگ کردن آنها امری هزینه‌بر و زمان‌گیر است. به همین دلیل ورق‌های فومیزه پی‌وی‌سی روکش‌دار تولید شدند تا اضافه بر تنوع و زیبایی ظاهری طبیعی و جالب نیز داشته باشند.

از طرفی همان‌طور که در تفاوت ورق‌های فومیزه پی‌وی‌سی و ام دی اف گفتیم؛ ورق‌های نئوپان و ام‌دی‌اف به طور ذاتی مقاومت کمی در برابر رطوبت، ضربه، نور خورشید، حرارت، نفوذ حشرات و... دارند. اما بعد از روکش‌دار شدن مقاوم‌تر شده و طول عمرشان افزایش می‌یابد. می‌توان گفت نصب روکش به طور کلی علاوه بر زیبایی در دوام و طول عمر محصولات چوبی تاثیر فراوانی دارد. تمیز کردن و لکه‌گیری آن به سادگی و با کشیدن یک دستمال امکان پذیر است. اما روکش‌کردن ورق‌های فومیزه خام یا ورق فومیزه پی‌وی‌سی تک لایه تنها برای ایجاد تنوع و زیبایی بخشیدن به این ورق‌هاست تا علاوه بر ظاهری متنوع و طبیعی مانند چوب یا سنگ، سطحی یک‌دست و یکنواخت و زیبا نیز داشته باشند.

روکش ورق‌های ام‌دی‌اف، نئوپان و فومیزه

به طور کلی می‌توان گفت استفاده از روکش‌ها در زیبایی دکوراسیون داخلی بسیار موثر است و به طراحان این امکان را می‌دهد تا ایده‌ها و طرح‌های خود را با سرعت و دقت بیشتری اجرا کنند و نتیجه بهتری از خروجی کار بگیرند. در اجرای طرح‌ها نیازی به رنگ‌آمیزی و هزینه‌های مرتبط با آن نداشته باشند و پروژه با حداقل زمان و هزینه بسیار کم به پایان برسد.

روکش‌ها را می‌توان به دو گروه عمده روکش‌های طبیعی (چوبی) و روکش‌‌های مصنوعی تقسیم کرد که در ادامه انواع آنها را به همراه مزایا و معایبشان معرفی می‌کنیم:

انواع روکش

روکش های طبیعی

روکش‌های طبیعی (Veneer) به لایه‌های نازک چوب گفته می‌شود که طی فرآیند خاصی تولید می‌شوند. معمولا پس از پخت چوب در بخار یا آب داغ، گرده بینه مرغوب چوبی را که اکثرا از گونه‌های پهن برگ هستند، با روش‌های لوله‌بری Peeling یا تراشه‌گیری Slicing تبدیل به لایه‌ها یا ورقه‌های نازک چوب تزئینی می‌کنند. انواع چوب‌های دارای نقوش و رنگ‌های زیبا برای تولید روکش‌چوبی مورد استفاده قرار می‌گیرند. نقش و رنگ چوب همیشه مورد علاقه انسان بوده، بطوری‌که سابقه تولید روکش چوبی به زمان مصریان باستان برمی‌گردد. اما در حال حاضر این روکش‌ها طی فرایندی و با افزودن موادی ماننند رزین و ... ساخته می‌شود که مقاومت آن را تا حدودی افزایش می‌دهد. از مزایای این روکش زیبایی و طبیعی بودن آن است که نظر بسیاری از مصرف‌کنندگان را به خود جلب می‌کند و عیب آن عدم مقاومت در برابر رطوبت، حرارت و مواد شیمیایی و... است.

روکش چوب طبیعی

روکش طبیعی چوب

روکش‌های چوبی ورقه‌ها و لایه‌های نازک تهیه شده از چوب طبیعی هستند. روکش چوب معمولا از نظر طرح و رنگ بسیار ساده و زیبا‌اد و بافت‌ها و گره‌های چوب روی آنها خودنمایی می‌کند و جلوه زیبایی به سطح کار می‌دهد. در واقع برای ایجاد نمایی چوبی در لوازم و دکوراسیون داخلی، روکش‌هایی از جنس چوب طبیعی استفاده می‌شود. برای این نوع روکش‌ها از چوب‌های طبیعی بلوط، گردو، ملچ استفاده می‌شود. این نوع روکش قیمت بالایی نسبت به روکش‌های دیگر دارد و محدودیت در انتخاب نوع چوب و‌تنوع رنگی کم هم از دیگر معایب آن است.

روکش لمینت

روکش لمینت در اصل لایه‌هایی فشرده شده از چوب و پلاستیک‌های رزین یا آمینوپلاستیک هستند که در کارخانه با هم ترکیب و سپس طی فرآیندهایی به صورت فشرده درآورده می‌شود. لمینت از انواع روکش چوب است که در اصل به معنای ساختن یک متریال در لایه‌های مختلف است. متریال ترکیبی به این ترتیب قوی‌تر، بادوام‌تر و در مجموع با کیفیت‌تر خواهد شد.

روکش لمینت خود به سه دسته لمینت تحت فشار بالا یا همان HPL ، لمینت فشرده و لمینت فشرده پیوست با نام CPL تقسیم‌بندی می‌شود که خصوصیات مشابهی دارند. این روکش‌ها قابلیت انعطاف‌پذیری خوبی ندارند و شکننده هستند. لمینت در انواع مات و براق ساخته می‌شود اما نوع براق آن نسبت به هایگلاس براقیت کمتری دارد. لیمینت فشرده از لایه‌های زیادتری تولید شده و تحت فشار بالاتری ساخته می‌شوند. لمینت فشرده نسبت به لمینت تحت فشار بالا مقاومت بالاتری در برابر رطوبت و حرارت دارند.

روکش ملامینه

ملامین نوعی لمینت است که از پودر لعاب‌دار ملامین برای تولید آن استفاده می‌شود. این روکش‌ها از کاغذهای تزیینی یا دکوری در ترکیب با چسب ملامین تولید می‌شوند و برای چسبیدن روی سطح تخته به چسب‌زنی مجدد نیازی ندارند. این روکش به دو روش پرس طبقه‌‌ای باستیل کوتاه و روکش‌زنی پیوسته (روکش بصورت رول با پرس پیوسته) به کار می‌چسبد. روکش‌های ملامینه هم از نظر تزیینی و هم از نظر مقاومت در برابر رطوبت، حرارت، خراشیدگی و سایر عوامل مکانیکی بسیار مناسب بوده و در نتیجه، کاربردهای گسترده‌ای دارند و از نظر قیمت نیز بسیار مقرون به صرفه هستند. روکش‌های ملامینه در طرح‌ها و رنگ‌های بسیار متنوعی در بازار موجود است و پرکاربردترین نوع روکش محسوب می‌شود.

روکش‌ های مصنوعی

روکش‌های مصنوعی از موادی نظیر کاغذ (تزئینی یا غیر تزئینی)،‌ مواد ترموپلاستیک مانند (PVC) و ... ساخته می‌شوند که می‌تواند به رزین‌های مختلف مانند ملامین فرمالدئید و فنل فرمالدئید آغشته شده باشند.

این اوراق ممکن است با لاک‌های پوششی مقاوم در برابر عوامل مختلف، ورق‌های اکریلیک و... پوشش داده شده باشند که برای پوشاندن سطوح اوراق فشرده چوبی (MDF،‌ تخته طرح چوب و... ) به‌کار می‌روند. روکش‌های مصنوعی با توجه به مواد و شیوه ساخت به چند دسته تقسیم می‌شود که آنها را به طور مختصر معرفی می‌کنیم.

روکش لترون

روکش کاغذی یا لترون

این روکش از یک لایه کاغذ معمولا تزئینی بصورت ساده یا طرح‌دار، ‌مات یا براق که با رزین‌های ملامین فرم آلدئید آغشته و خشک شده، ‌ساخته شده است. این نوع روکش‌ از کیفیت مناسبی برخوردار نبوده و از ضعیف‌ترین و ارزان‌ترین روکش‌های موجود در بازار است. این روکش معمولا برای نوار لبه‌ها و روکش‌کاری پروفیل‌ها استفاده می‌شود و برای ساخت کابینت و کابین روشویی توصیه نمی‌شود.

مقاومت لترون در برابر رطوبت، حرارت، ضربه و خط و خش بسیار اندک است. همان‌طور که از نام آن پیدا است، با جنسی مانند کاغذ روبرو هستیم. که فقط برای پوشش ورق خام لترون مورد استفاده قرار می‌گیرند. این روکش در برابر سایش و خش و عوامل مکانیکی مقاومت ندارد و مقاومتش در برابر حرارت و رطوبت نیز کمتر از روکش‌های ملامینه و لمینت‌ها است.

روکش ‌ترموپلاستیک

روکش‌های ترموپلاستیک روکش‌های ساخته شده از مواد گرما نرم (ترموپلاستیک) هستند که در اثر گرما تغییر شکل یافته و قابلیت انعطاف بسیار بالایی دارند. در سطوحی که دارای اختلاف سطح‌های عمیق و زیاد و اشکال برجسته و فرورفته با انحنا‌های متعدد و عمیق هستند فقط می‌توان از روکش‌های ترموپلاستیک استفاده کرد.

قابلیت انعطاف این نوع روکش از مزیت‌های کاربردی آنها محسوب می‌شود. روکش‌های PVC و روکش‌های اکریلیک از این دسته روکش‌ها می‌باشند.

روکش HPL

روکش HPL (High Pressure Laminate) لایه‌ای مقاوم در برابر رطوبت، سایش و حرارت است. دوام بالای این روکش، کارایی آن‌ها را در مناطقی مانند کابینت آشپزخانه، صفحه کابینت، میزهای کار و ... که مورد استفاده زیاد قرار می‌گیرند افزایش داده است. تخت‌‌ها و لوازم بیمارستان، میزهای کارگاه‌ها، رویۀ کابینت‌ آشپزخانه و مبلمان، عمده‌ترین وسایلی هستند که از روکش (HPL) استفاده می‌کنند.

اچ پی ال (HPL) ورقه‌ای ساخته شده از چندین لایه است که عمدتا از ترکیب لایه‌های سلولوزی و رزین‌های فنولیک ساخته شده‌اند که در دما و فشار بالا به فشرده شده‌اند و دوام و چسبندگی آن‌ها، لایه‌های ناگسستتنی ایجاد می‌کند. همانطور که گفتیم مواد اولیه مورد استفاده در ساخت ورق‌های (HPL)، کاغذ کرافت، کاغذ دکوراتیو و رزین ملامین هستند. ضخامت این روکش بسته به مورد استفاده 6 تا 12 میلی‌متر است.

روکش HPL از مقاومت و طول عمر بالایی برخوردار است. و از طرفی وزن سبکی دارد و از خاصیت ارتجاعی مناسبی برخوردار است. همچنین این روکش در برابر دمای بالا و همینطور اشعه UV مقاوم است. روکش‌های اچ پی ال از تنوع بالایی برخوردارند و به سادگی نصب می‌شوند.

این روکش‌ها برای استفاده در ساخت نمای داخل و خارج ساختمان، ساخت سرویس‌های بهداشتی عمومی، ساخت میز کار، لوازم دکوراتیو، کابین آسانسور، ساخت کابینت آشپزخانه، ساخت کمدهای رختکن، مبلمان بیمارستان و... استفاده می‌شود. اما استفاده از آن‌ها در محیط‌هایی که به طور مداوم با مواد شیمیایی سر و کار دارند، باعث فرسوده شدن آن‌ها می‌شود.

روکش اکرلیک

روکش اکرلیک نوعی از روکش‌های ترموپلاستیک است که خاصیت انعطاف‌پذیری و شکل‌پذیری بسیار بالایی دارد و از آن برای روکش کردن سطوح ابزار خورده با اختلاف سطح زیاد و نیز برای ساخت نوار لبه، ‌روکش کردن پروفیل‌ها، ‌نوار لبه‌های فرم‌دار و فرز خورده استفاده می‌شود. این روکش نسبت به روکش‌های دیگر، مانند روکش‌های هایگلاس جذاب‌تر و براق‌تر هستند و از نظر استحکام بسیار مقاوم می‌باشند. چون این روکش در مقابل مواد شیمیایی و اسیدی از خود واکنشی نشان نمی‌دهد و همچنین در برابر رطوبت مقاوم است و به راحتی با دستمال مرطوب تمیز می‌شود؛ بسیار مورد استقبال قرار گرفته‌است.

روکش پی‌وی‌سی (PVC)

روکش PVC

PVC پلاستیکی سخت است که به ‌وسیله اضافه کردن روان کننده‌‌ها، نرم و انعطاف‌‌پذیر می‌شود. روکش PVC در تعداد لایه‌‌های مختلف، ‌تنوع لایه‌های مختلف، ‌ضخامت‌ها، ‌رنگ‌ها، نقوش مختلف و نیز نقوش برجسته (صاف، براق، ‌مات، رگه چوبی و... ) بسته به نوع کاربرد مورد نیاز تولید می‌‌شوند و معمولا شامل لایه‌‌های پلی‌وینیل‌کلراید، ‌لایه آستری و لاک‌های متفاوت هستند. روکش‌های PVC دارای ضخامت‌هایی بین 0.2 تا 3 میلی‌متر اند و قابلیت چاپ پذیری بسیار بالایی دارند.

این روکش به خاطر قابلیت انعطاف‌پذیری بالا، به راحتی در درهای کابینت آشپزخانه و نوارهای لبه استفاده می‌شوند. استحکام و قابلیت انعطاف بالا و در دسترس بودن، مواردی است که باعث شده تا در صنایع مختلف از آن استفاده شود. علاوه بر این به راحتی می‌توان هر نوع طرح و نقشی را روی PVC اجرا کرد. از طرفی روکش PVC قیمت بسیار مناسبی دارد. مقاومت این روکش در برابر حرارت و گرما بسیار پایین است، اما در مقابل رطوبت مقاومت خوبی دارد.

ورق PVC را می‌توان بر روی انواع صفحات PVC، صفحات پلاستیک، صفحات چوبی تک لایه و چند لایه، صفحاتMDF، الوارها، ورق‌ها، در و پنجره های پلاستیک، انواع پروفیل PVC، انواع سنگ‌ها، صفحات فلزی، صفحات و الوارهای آزبست و انواع پروفیل‌های آلومینیوم روکش نمود.

یکی از کاربردهای منحصر به فرد روکش‌های PVC در ساخت مصنوعاتی است که نیاز به پیوستگی روکش در ابعاد مختلف یک سازه یا به عبارتی نیاز به ایجاد شیار V شکل روی تخته و تاکردن آن دارند؛ مانند تولید میز کانتر، میز تلویزیون و جعبه باند و... است.

روکش ممبران

روکش ممبران را می‌توان پرفروش‌ترین و پراستفاده‌ترین روکش کابینت دانست که زیرمجموعه‌ای از روکش‌های PVC است. از این روکش برای پوشش کارهایی استفاده می‌شود که طراحی پرنقش و نگاری دارند. به این معنی که قبل از ساخت کابینت پنل‌های MDF معمولا با دستگاه CNC چوب تراش خورده و طرح و نقش نگار سه‌بعدی روی آن‌ها شکل می‌گیرد، سپس با استفاده از دستگاه وکیوم و چسب مخصوص روکش ممبران روی آن چسبانده می‌شود. این نوع روکش در مقابل نور آفتاب، حرارت، رطوبت و خراش‌های سطحی و متوسط مقاومت نسبتا خوبی دارد.

روکش هایگلاس بر روی ورق MDF

روکش ‌هایگلاس

روکش هایگلاس یکی از پرفروش‌ترین و پرطرفدارترین روکش‌ها است. هایگلاس نیز مانند روکش اکریلیک دارای سطحی براق و شفاف است. برای پوشش کابینت هایگلاس از ماده‌ای تحت عنوان پلکسی گلاس (Plexiglass) استفاده می‌شود. پلکسی گلاس‌ها نوعی پلی‌کربنات هستند که شفافیتی مانند شیشه دارند اما از شیشه سبک‌تر و محکم‌ترند. تفاوت اساسی روکش هایگلاس نسبت به باقی روکش‌ها در شکل ظاهری و براق بودن آن است. از مزایای روکش هایگلاس می‌توان به تنوع رنگی بالا، راحت تمیز شدن، مقاومت بالا، وزن کم بودن و قیمت مناسب نسبت به روکش‌های دیگر است. ورق‌های هایگلاس یک‌رو هستند و معمولا سمت دیگر آن با روکشی از جنس پی وی سی پوشانده می‌شود.

روکش یو وی (UV)

روکش ‌UV

روکش یو وی (UV) یکی از جدیدترین انواع روکش است که از لایه‌های متعددی که توسط یو‌وی حفاظت شده‌اند، تولید می‌شود. می‌توان گفت روکش UV خود نوعی از روکش هایگلاس محسوب می‌شود که به یک لایه محافظ در برابر نور آفتاب نیز مجهز شده‌است. در روکش‌های یو وی لایه‌ای قرار دارد که نور مستقیم آفتاب را دفع می‌کند، چرا که نور مستقیم آفتاب می‌تواند باعث تغییر رنگ روکش‌های هایگلاس شود. این روکش دارای 9 لایه است و پروسه ساخت آن طولانی مدت و گران قیمت است و هزینه ساخت بالا و قیمت بسیار زیادی که نسبت به روکش‌های دیگر دارد باعث شده چندان پرطرفدار نباشد.

روکش کامپوزیت

روکش‌های کامپوزیت طرح‌هایی به شکل سنگ و یا مواد مشابه هستند که از ترکیبی از پلاستیک (بکر و بازیافت شده) و الیاف سلولز (پوسته چوب/ بامبو/ پوسته برنج) ساخته شده‌است. روکش‌های کامپوزیت از مواد بازیافتی از جمله بطری‌های پلاستیکی، الیاف چوب بازیافت شده و سایر محصولات بازیافتی تولید می‌شوند. این نوع روکش به تعمیر و نگهداری کمی نیاز دارد و مقاومت نسبتا خوبی در برابر عوامل خارجی دارد. روکش کامپوزیت مقاومت بالایی در برابر اشعهUV دارد و همین امر موجب ثبات رنگ آن می‌شود. همچنین به دلیل چگالی بالا دوام و استحکام بالایی دارد.

قیمت انواع روکش‌ها با توجه به ویژگی‌ها، طراحی و حتی در برخی موارد رنگبندی با یکدیگر متفاوت است. هر یک از روکش‌ها نسبت به مشخصات و جنس خود برای استفاده در محیط‌های مختلفی مناسب هستند.

همچنین ضخامت و استاندارد پانل اصلی از عوامل دیگری است که باید در انتخاب خود به آن توجه کنید و متناسب با نیاز و کاربری خود ورق مناسب را تهیه کنید. همچنین محیط کاربری و شرایط آب و هوایی و میزان رطوبت و دما نیز از مواردی است که می‌تواند در تصمیم‌گیری شما مناسب باشد. به همین منظور با شناخت نیاز خود و موارد گفته شده در این مطلب می‌توانید انتخاب مناسب‌تری داشته باشید.

از آنجا که روکش ورق‌ها تنها لایه زیری و رویی آنها را می‌پوشاند؛ برای پوشش کامل و تمیزی بیشتر کار و همچنین افزایش مقاومت بعد از برش قسمت لبه‌ها و یا نر کار توسط دستگاه لبه چسبان با نوار لبه متناسب با روکش پوشش داده می‌شود.ماشین لبه چسبان با چسباندن نوارهای پلیمری در یک فرایند کاملاً کنترل شده و استاندارد لبه‌ها یا نر کار را محافظت می‌کند. عملیات لبه چسبانی علاوه بر افزودن به زیبایی کار، مقاومت کار را در برابر حرارت، رطوبت و ضربه بالا می‌برد. عملیات لبه چسبانی علاوه بر افزودن به زیبایی، مقاومت صفحات را در برابر حرارت، رطوبت و ضربه افزایش می‌دهد. نوار لبه‌ها به سه دسته نوار لبه پی‌وی‌سی، نوار لبه ملامینه و نوار لبه ABS تقسیم می‌شود.

هر آنچه باید در مورد دستگاه لبه چسبان و انواع نوار لبه بدانید را می‌توانید در اینجا بخوانید.

مطالب مرتبط

معرفی تیغ اره دیسکی مخصوص برش ورق پی وی سی نوار لبه پی وی سی و نکات نصب آن ورق فومیزه پی وی سی چیست؟ قابلیت چاپ و رنگ‌پذیری